Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Ο κινηματογράφος, η έβδομη και νεώτερη από όλες τις τέχνες, μετρά λίγα συγκριτικά χρόνια ιστορίας. Πέρασε καιρός μέχρι να γίνει αποδεκτός ως ιδιαίτερη τέχνη, με τις τεχνικές του, τους τεχνίτες του, και την ιδιαίτερη γλώσσα του. Είναι η μοναδική τέχνη που εξαρτάται τόσο πολύ από την τεχνολογία, κατά το μέτρο που αν δεν υπάρχει ένα μίνιμουμ τεχνικής υποδομής, το «σινεμά», ως προϊόν, καλλιτεχνική γλώσσα, ή τρόπος ψυχαγωγίας δεν θα μπορούσε ούτε καν να υφίσταται.
Το 55ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, διαξάγεται από 31 Οκτωβρίου μέχρι 9 Νοεμβρίου 2014 και είναι το σημαντικότερο γεγονός για τους κινηματογραφόφιλους και επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στον κινηματογραφικό χώρο, σε όλη την Ελλάδα. Ταυτόχρονα αποτελεί και πόλο έλξης για πολλούς από το εξωτερικό, που το βλέπουν σαν μια από τις φωτεινές εξαιρέσεις στο γενικότερο τέλμα της κρίσης που μαστίζει τη χώρα εδώ και αρκετά χρόνια.
Το Φεστιβάλ ξεκίνησε το 1960 σαν Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου, από μια ομάδα διανοούμενων από τη Θεσσαλονίκη (Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία «Τέχνη»), παρακινούμενη από τον Παύλο Ζάννα, με την υποστήριξη της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης με πρωτοφανή επιτυχία. Υπό την πίεση του χρόνου και μέσα στο πλήθος των προετοιμασιών για τη διεξαγωγή του Φεστιβάλ, οι διοργανωτές ξέχασαν να το διαφημίσουν, δηλαδή να αναρτήσουν πανό και αφίσες για την μεγάλη εκδήλωση στην πόλη. Οι αφίσες τοιχοκολλήθηκαν μία ημέρα πριν από την τελετή της λήξης. Στην επίσημη δεξίωση την πρώτη χρονιά του Φεστιβάλ, τέθηκε σε πλειοδοσία ένας χορός με την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τυχερός ανακηρύχθηκε ο εφοπλιστής Μάριος Νομικός, που για να έχει αυτήν την τιμή προσέφερε 30.000 δραχμές. Την επόμενη χρονιά μετονομάστηκε σε Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και το 1966 Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου.
Στο Φεστιβάλ υπήρχε παράδοση διαμαρτυριών και αποχωρήσεων από τους σκηνοθέτες, για διάφορες αιτίες. Η πιο αστεία ακούστηκε το 1962, από τον Γρηγόρη Γρηγορίου, ο οποίος αποχώρησε καταγγέλλοντας ότι ο πρόεδρος της ΔΕΘ, Γ. Γεωργιάδης, «προσκάλεσε στη δεξίωσή του μόνο ορισμένους καλλιτέχνες».
Τα αστεία περιστατικά στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου έχουν ταυτιστεί με τον πληθωρικό Ελληνοαμερικανό παραγωγό Τζέιμς Πάρις, που πάντα έβρισκε τρόπο να κάνει αισθητή την παρουσία του. Το 1963, διοργάνωσε δεξίωση για την ταινία του “Ο αδελφός Άννα”, κατά την οποία προσέφερε στους καλεσμένους ουίσκι, κόκα κόλα, πούρα Αβάνας και αμερικάνικα τσιγάρα, τα οποία είχε κάνει ειδική παραγγελία. Επίσης, την ημέρα της προβολής της ταινίας “Της κακομοίρας” έστειλε ένα πακέτο στο Ολύμπιον, με την ένδειξη: «Ο αδελφός Άννα στον Κώστα Χατζηχρήστο για να γίνει της κακομοίρας». Όταν ο πρωταγωνιστής και παραγωγός της ταινίας Κ. Χατζηχρήστος άνοιξε το πακέτο ξεπετάχτηκε μια κοπέλα με μαγιό και του προσέφερε μια ανθοδέσμη.
Ο Παύλος Ζάννας, στο τιμόνι του φεστιβάλ, ήταν εξέχουσα προσωπικότητα της διανόησης, των τεχνών και των γραμμάτων. Οργάνωνε προβολές στη Θεσσαλονίκη και συμμετείχε στη συντακτική ομάδα του περιοδικού “Η τέχνη στη Θεσσαλονίκη”, μαζί με άλλες σημαντικές προσωπικότητες, οι οποίες δεν υπέγραφαν τα κείμενά τους.
Η αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό της χώρας αντικατοπτρίστηκε αμέσως στο ύφος και το επίπεδο των ταινιών που συμμετείχαν στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1967. Τα περιθώρια για αισιοδοξία, πειραματισμούς και αναζητήσεις φάνηκαν να στενεύουν ταχύτατα. Η οθόνη του 8ου Φεστιβάλ μονοπωλήθηκε από ταινίες που αναμασούσαν τις παλιές «καλές» συνταγές του εμπορικού κινηματογράφου. Εξάλλου, η περίοδος των παχιών αγελάδων του ελληνικού κινηματογράφου είχε αρχίσει να τελειώνει. Η τηλεόραση ήταν πλέον παρούσα.
Μετά τη δικτατορία, κατά τη διάρκεια της οποίας διώχτηκε και μετέφρασε, στη φυλακή, τον «Ξανακερδισμένο χρόνο» του Προυστ, ο Ζάννας έγινε ο πρώτος Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κινηματογραφικών Λεσχών, της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου και του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη του κινηματογράφου στη χώρα μας.
Με την πτώση της δικτατορίας παρατηρείται έξαρση της ελεύθερης, πλέον, παραγωγής ταινιών πολιτικού περιεχομένου, ενώ υποχωρεί αισθητά η εμπορική παραγωγή. Ο Νέος Ελληνικός Κινηματογράφος φαίνεται να επικρατεί, αλλά το ευρύ κοινό δεν ανταποκρίνεται στις δημιουργίες των σκηνοθετών, που καταθέτουν τους προσωπικούς (ή και όχι μόνο) προβληματισμούς. Οι θεατές του Παλιού Ελληνικού Κινηματογράφου προτιμούν τώρα την τηλεόραση. Οι νέες συνθήκες οδηγούν τους σκηνοθέτες σε σύγκρουση με το κράτος, ήδη από την πρώτη χρονιά της μεταπολίτευσης.
Μετά από το Ζάννα πέρασαν και άλλοι διευθυντές στο Φεστιβάλ, μεταξύ αυτών ο Θανάσης Ρεντζής, ο Γρηγόρης Δανάλλης και ο Μισέλ Δημόπουλος. Το Φεστιβάλ πέρασε από την καταγραφή του νέου ελληνικού κινηματογράφου, στην παρουσίαση του εμπορικού κινηματογράφου, ήταν ο χώρος όπου συμβίωναν οι πιο μεγάλοι σταρ του κινηματογράφου στην Ελλάδα (Βουγιουκλάκη, Παπαμιχαήλ κ.ά.) με τα ανερχόμενα ταλέντα, για να φιλοξενήσει ξανά, στη μεταπολίτευση, τους νέους σκηνοθέτες.
Το 1982 Υπουργός Πολιτισμού τοποθετείται η Μελίνα Μερκούρη. Οι δηλώσεις της είναι χαρακτηριστικές: «Δεν θέλω τα παιδιά να τρώνε τα λεφτά από τις αρραβωνιαστικιές τους για να κάνουν ταινίες. Γι’ αυτό θα υπάρξει πρόβλεψη να χρηματοδοτούνται από το κράτος.»
Το 1987, το Φεστιβάλ επεκτάθηκε από μία σε δύο εβδομάδες. Η πρώτη εβδομάδα ήταν αφιερωμένη σε διάφορες εκδηλώσεις, αλλά αυτό που δεν είχε γίνει σαφές ήταν ότι η επίσημη έναρξη του διαγωνιστικού τμήματος θα γινόταν Κυριακή, και όχι Δευτέρα όπως συνήθως, με αποτέλεσμα να την χάσει το κοινό, αλλά και αρκετοί προσκεκλημένοι.
Τα “κατορθώματα” του Εξώστη Β’ στο Ολύμπιον, έμειναν στην ιστορία αφού από το 1972 ως το 1992 μονοπωλούσαν πολλές φορές το ενδιαφέρον του κοινού με τις αντιδράσεις και τα ευτράπελα που συνέβαιναν.
Κάθε χρονιά καταγραφόταν και καταγράφεται η δυναμική του ελληνικού κινηματογράφου, συναγωνίζονται οι σκηνοθέτες μεταξύ τους και τελικός κριτής είναι το κοινό. Από το κτήριο των Μακεδονικών Σπουδών, κοντά στο Λευκό Πύργο, στο Βελίδειο, και τώρα στο Ολύμπιον και το λιμάνι, για οκτώ μέρες οι ελληνικές ταινίες έχουν την τιμητική τους. Μέχρι το 1992 έγιναν κάποιες προσπάθειες να πάρει ένα διεθνή χαρακτήρα, αλλά δεν μπόρεσε να πετύχει αυτή η στροφή. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ελληνική ταινία τράβαγε όλη την προσοχή.
Από το 1992 αποκτά και το όνομα που έχει έως σήμερα, σαν Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου, ξεπερνώντας και επισήμως τα στενά όρια της ελληνικής βιομηχανίας θεάματος και μετασχηματίζεται σε διεθνή συνάντηση κινηματογραφιστών. Παράλληλα με τον τίτλο της διοργάνωσης αλλάζει και ο μήνας διεξαγωγής της. Οι σινεφίλ αναγκάζονται πλέον να περιμένουν ώς τον Νοέμβριο για να βρεθούν στη Θεσσαλονίκη. Από το 1992 και έπειτα εδραιώθηκε ο διεθνής του χαρακτήρας και ο Μισέλ Δημόπουλος με το Δημήτρη Εϊπίδη, σιγά-σιγά, ανέβασαν το Φεστιβάλ στην εκτίμηση και του εκτός Ελλάδας κοινού. Στην αρχή το Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα, οι Νέοι Ορίζοντες, τα διάφορα αφιερώματα λειτούργησαν ευεργετικά.
Κατ’αρχήν, οι κινηματογραφόφιλοι ενημερώθηκαν για το ό,τι γίνεται σε όλο τον κόσμο, για νέες και μέχρι τότε άγνωστες κινηματογραφίες, για σκηνοθέτες άγνωστους στην Ελλάδα, πλην όμως ποιοτικούς. Οι σκηνοθέτες, στο βαθμό που το ήθελαν, έκαναν επαφές με τους ξένους συναδέλφους τους και αποκόμισαν πολύτιμα στοιχεία από αυτούς και τις ταινίες τους. Οι παραγωγοί και οι σκηνοθέτες των ελληνικών ταινιών βρήκαν την ευκαιρία να κάνουν μια ακόμη προώθηση της ταινίας τους στο εξωτερικό. Το Φεστιβάλ πήρε άλλη αίγλη και σιγά-σιγά ανέβηκε και στην εκτίμηση και των ξένων παραγόντων του κινηματογράφου.
Η μη ψήφιση νομοσχεδίου για τον κινηματογράφο και τα πολλά προβλήματα στην παραγωγή ταινιών οδήγησαν μία ομάδα ανθρώπων του σινεμά (σκηνοθέτες, σεναριογράφους, ηθοποιούς) στην απόφαση να μποϊκοτάρουν το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Το 2009 αποφασίζουν να μη στείλουν τις ταινίες τους στο Φεστιβάλ, λέγοντας «ότι δεν θα στείλουν ούτε καρέ ελληνικής ταινίας στα Κρατικά Βραβεία και το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ως την ψήφιση νέου νόμου για τον ελληνικό κινηματογράφο».
Το μποϊκοτάζ αναστέλλεται όταν ψηφίζεται ο νόμος για τον κινηματογράφο και σύμφωνα με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ, Δημήτρη Εϊπίδη, στόχος του Φεστιβάλ θα είναι πλέον να στηρίξει το ελληνικό σινεμά που διαγράφει λαμπρή πορεία σε διεθνή Φεστιβάλ. «Ήρθε η ώρα της Ελλάδας» τόνισε χαρακτηριστικά ο Δ. Εϊπίδης το 2011, λίγο πριν την 52η διοργάνωση.
Μια ακόμη στροφή ήταν όταν καταργήθηκε το ελληνικό διαγωνιστικό τμήμα και στη θέση του έγινε το Πανόραμα Ελληνικού Κινηματογράφου, αφού οι ελληνικές ταινίες διαγωνίζονταν στα Κρατικά Βραβεία.
Το Φεστιβάλ γίνεται, με καινούργια πλέον διεύθυνση, με τη Δέσποινα Μουζάκη, διευθύντρια, εξακολουθεί να λάμπει το αστέρι του, είναι το σημείο αναφοράς πολλών κινηματογραφιστών από όλο τον κόσμο και όλων των ανθρώπων του κινηματογράφου της Ελλάδας. Οι προβολές γίνονται σε έξι αίθουσες, στο λιμάνι βρίσκονται οι τέσσερις και οι άλλες δύο στο Ολύμπιον, ενώ για μερικές προβολές χρησιμοποιούνται και οι δύο μικρές αίθουσες του Μουσείου Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Όλα αυτά τα χρόνια έχει δημιουργηθεί ένα φανατικό κοινό που γυρνά από αίθουσα σε αίθουσα, δίνοντας μια μεγαλύτερη ζωντάνια στην όμορφη Θεσσαλονίκη, για μια εβδομάδα.
Το φεστιβάλ βραβεύει τις καλύτερες ταινίες με Χρυσό, Αργυρό και Χάλκινο Αλέξανδρο. Υπάρχουν επίσης ειδικό βραβείο επιτροπής για πρωτοτυπία και καινοτομία, καθώς και πέντε ακόμη βραβεία, σκηνοθεσίας, σεναρίου, ανδρικής ερμηνείας, γυναικείας ερμηνείας και καλλιτεχνικού επιτεύγματος. Τα βραβεία τα απονείμει πενταμελής διεθνής κριτική επιτροπή. Επιπρόσθετα υπάρχουν και τα βραβεία κοινού για ταινίες που δεν συμμετέχουν στο διεθνές διαγωνιστικό τμήμα.
Οι ταινίες χωρίζονται στις εξής κατηγορίες:
“Διεθνές Διαγωνιστικό”, με ταινίες μυθοπλασίας που διεκδικούν τον Χρυσό Αλέξανδρο και τα υπόλοιπα βραβεία του φεστιβάλ
“Ανοιχτοί ορίζοντες”, με ανεξάρτητες ταινίες
“Ματιές στα Βαλκάνια”, με ταινίες από τα βαλκάνια
“Αφιερώματα”, με αντιπροσωπευτικές ταινίες σκηνοθετών που τιμούνται την εκάστοτε χρονιά
“Ελληνικές ταινίες”, με τις ελληνικές ταινίες της χρονιάς
“Ταινίες για παιδιά” και “Νεανική οθόνη”, με ειδικές προβολές για σχολεία και παιδιά.
Στα πλαίσια του φεστιβάλ διοργανώνονται master classes, συναυλίες, ειδικές προβολές και διάφορες εκδηλώσεις.
Οι χώροι που φιλοξενείται το φεστιβάλ είναι κυρίως οι αίθουσες Ολύμπιον και Παύλος Ζάννας καθώς και οι αίθουσες στο λιμάνι Θεσσαλονίκης Τζον Κασσαβέτης, Σταύρος Τορνές, Τώνια Μαρκετάκη και Φρίντα Λιάππα. Διάφορες χρονιές έχουν πάρει μέρος στο φεστιβάλ και τοπικοί κινηματογράφοι.
Το 55ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης δίνει φέτος ραντεβού με το σινεφίλ κοινό από τις 31 Οκτωβρίου έως τις 9 Νοεμβρίου 2014 στην ιστορική έδρα του θεσμού, Ολύμπιον και Παύλος Ζάννας και στις αίθουσες του Λιμανιού, δίνοντας το στίγμα μιας δεκαήμερης γιορτής του ανεξάρτητου κινηματογράφου.
Το 55ο Φεστιβάλ θα τιμήσουν με την παρουσία τους σημαντικά ονόματα από τον κινηματογραφικό χώρο: Η εμβληματική ηθοποιός και τραγουδίστρια Χάνα Σιγκούλα / Hanna Schygulla, ο πρωτοπόρος Σέρβος κινηματογραφιστής Ζέλιμιρ Ζίλνικ, ο Ούγγρος σκηνοθέτης Κόρνελ Μούντρουτσο / Kornél Mundruczó, η πρόσφατη ταινία του οποίου Λευκός θεός (βραβείο τμήματος Ένα Κάποιο Βλέμμα στο φεστιβάλ Κανών) θα ανοίξει την αυλαία του Φεστιβάλ, ο Ραμίν Μπαχράνι / Ramin Bahrani, απ’ τους πιο αξιόλογους εκπροσώπους του νέου ανεξάρτητου αμερικανικού σινεμά και ο αγαπημένος του ελληνικού κοινού Φατίχ Ακίν, με αφορμή την προβολή της νέας ταινίας του The Cut.
Στη φετινή του, 55η διεξαγωγή, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα τιμήσει τα 100 χρόνια ελληνικού σινεμά, με ειδικές προβολές κλασσικών ταινιών σε ένα αφιέρωμα με τίτλο «1914-2014: 100 χρόνια ελληνικός κινηματογράφος». Τα φιλμ που θα προβληθούν στα πλαίσια του αφιερώματος είναι 20 και επιλέχθηκαν μετά από online ψηφοφορία στην ιστοσελίδα του φεστιβάλ, ανάμεσα από περίπου 200 ταινίες.
Ο Ολλανδικής καταγωγής Rolf de Heer μας μεταφέρει στις στις απομακρυσμένες κοινότητες των Αβορίγινων στη νέα του πατρίδα, την Αυστραλία και μας παρουσιάζει τον Τσάρλι (David Gulpilil), στο “Charlie’s Country” ο οποίος είναι ένας αυτόχθων ιθαγενής, που διανύει το λυκόφως της ζωής του. Οι αρνητικές επιπτώσεις της συγχώνευσης μιας πρωτόγονης κοινωνίας (του Τσάρλι), όπου τα μέλη της υιοθετούν τις κακές συνήθειες της “σύγχρονης” κοινωνίας, χωρίς όμως να μπορούν να αξιοποιήσουν τα προτερήματά της, είναι η οπτική ματιά του σκηνοθέτη. Το δίλημα είναι αν ο Τσάρλι πρέπει να ενταχθεί στη νομιμότητα του “πολιτισμού” των λευκών ή να επιστρέψει στην παραδοσιακή ζωή των προγόνων του.
Το αποτέλεσμα στην ταινία δεν εκπλήσσει, αλλά αφήνει στον θεατή τον προβληματισμό για την τελική επιλογή. Ωραία τα πλάνα από τη φύση της Αυστραλίας, τα οποία θα μπορούσε να ήταν πιο διευρυμένα και να μη δίνουν την αίσθηση της κλειστοφοβίας αλλά την ευρύτητα της συνύπαρξης της ελευθερίας με το περιβάλλον.
“Ο Έλληνας άντεξε για 3000 χρόνια θα επιβιώσει και για τα επόμενα 3000 χρόνια” δήλωσε ο Γιουγκοσάβος σκηνοθέτης Zelimir Zilnik κατά τη διάρκει της συνέντευξης που παραχώρησε στην Αποθήκη Γ στο λιμάνι της Θεσσαλονίνκης. Μεταξύ άλλων είπε πως “στην Αφρική, το σύστημα εκμετάλλευσης των δασών, των γόνιμων εδαφών και ορυχείων είναι πολύ πιο σκληρό από την εποχή της αποικιοικρατίας”. Προηγουμένως είχε “διδάξει” την τέχνη του, σε πρωϊνό masterclass όπου μίλησε για το σύνολο του έργου του και τον τρόπο δουλειάς του.
Για την ταινία του “Πρώϊμα έργα” σχολίασε πως γυρίστηκε (1968) την εποχή που “το μικρό Βιετνάμ απελευθερώθηκε από τους Γάλλους και τους Αμερικάνους, η εποχή που διακηρύχθηκε η φυλετική ισότητα, απελευερώθηκαν αφρικανικά και ασιατικά κράτη… εκφράστηκε η διαμαρτυρία των νέων κατά των κυριαρχικών σχέσεων”. “Στη Γιουγκοσλαβία δεν υπήρχε ζήτημα λογοκρισίας” παρόλο που αναγκάστηκε να υπερασπιστεί την προβολή της ταινίας του στο δικαστήριο.
Για την ταινία του “Η παλιά σχολή του καπιταλισμού” (2008) είπε πως “το δημοκρατικό σύστημα είχε ξεθωριάσει, υπήρχαν μαριονέτες αντί για κανονικό κοινοβούλιο… Οι νεοκαπιταλιστές με τη βοήθεια των πολιτικών κατάφεραν να αποκρύψουν την προέλευση των κεφαλαίων τους….. Ο σοσιαλισμός στη Γιουγκοσλαβία διέφερε, οι εργαζόμενοι είχαν δικαιώματα, επένδυαν μέρος των απολαβών τους στις επιχειρήσεις τους, ήταν τρόπον τινά μέτοχοι. Εμείς οι κινηματογραφιστές ήμασταν ελεύθεροι επαγγελματίες…”. Η ταινία δεν βρήκε αίθουσες για να προβληθεί, έτσι έγιναν προβολές σε κατειλημμένα εργοστάσια από εργάτες.
Η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας είναι χρήσιμη, γιατί τον επιτρέπει στο στάδιο της έρευνας να ασχοληθεί με λεπτά ζητήματα και στη συνέχεια να συναρθρώσει το υλικό σε μια ταινία. Αυτό συνέβη με την ταινία “Ο Κένεντι γυρίζει σπίτι”, που αναφέρεται στην κοινότητα των Ρομά. “Ο συνδυασμός τεκμηρίωσης και μυθοπλασίας οδηγεί σε μια ταινία υβριδική…. Το συνεργειο του φιλμ πρέπει να παραμένει στο παρασκήνιο, να μη λειτουργεί επιτθετικά….. Οι άνθρωποι πρέπει να εκφράζονται ελεύθερα”, επεσήμανε. Με το DVD και το διαδίκτυο, “ζούμε σε ένα πολύ πιο πλούσιο σύμπαν νέων εικόνων,…. με ευκολότερη πρόσβαση σε παλιές ταινίες μεγάλων σκηνοθετών….. Με φθηνό εξοπλισμό, ψηφιακό μοντάζ και ψηφιακές κάμερες υπάρχουν πολλές δυνατότητες….. Το μέλλον της κινούμενης εικόνας είναι λαμπρό. Όμως η παραγωγή ταινιών με χαμηλό προϋπολογισμό απαιτεί περισσότερη υπομονή”.
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, τίμησε τον σέρβο σκηνοθέτη με τον Χρυσό Αλέξανδρο για το σύνολο του έργου του, σε ειδική εκδήλωση την Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2014, στην αίθουσα Παύλος Ζάννας, ενώ κατά τη διάρκεια της 55ης διοργάνωσης, πραγματοποιεί αφιέρωμα στον δημιουργό.
Στην ταινία “Πολκ” των Νίκου Νικολόπουλου και Βλαδίμηρου Νικολούζου (είναι η πρώτη τους ταινία), με αφορμή το χρονικό της δολοφονίας του Αμερικανού ανταποκριτή Τζωρτζ Πολκ στην Ελλάδα του εμφυλίου πολέμου, οι σκηνοθέτες θέτουν το ζήτημα του χρόνου, σαν προέκταση των δυνατών δράσεων. Ο χρόνος δημιουργεί άπειρες μελλοντικές εναλλακτικές πραγματικότητες ανάλογα με τις τωρινές δράσεις. Έτσι το ιστορικό του συγκεκριμένου γεγονότος μεταβάλλεται σε μια σπουδή για τον χρόνο, όπου η διαπροσωπική σχέση και ο χώρος, συναλλάσσονται με την ατομική ύπαρξη. Η φωτογραφία της ταινίας ξεχωρίζει, με τα πλάνα να κινούνται αργά και επαναλαμβανόμενα (εμφανή τα στοιχεία της συνεργασίας του Ν. Νικολόπουλου με τον Θ. Αγγελόπουλο), είτε σε κλειστό χώρο είτε στο ύπαιθρο. Το ιστορικό γεγονός ελάχιστα αγγίζεται από την ταινία και μόνο σε ψυχολογικό επίπεδο μπορούμε να κάνουμε κάποιες διαπιστώσεις.
Για την ιστορία ο Τζώρτζ Πολκ, σαν ανταποκριτής του αμερικανικού CBS, είχε έρθει στη Θεσσαλονίκη εν μέσω του εμφυλίου πολέμου (το Μάϊο του 1948), με σκοπό να συναντήσει τον αρχηγό των ανταρτών Μάρκο Βαφειάδη για να του πάρει συνέντευξη. Πριν όμως τη συνάντηση δολοφονείται και το πτώμα του βρίσκεται να επιπλέει κοντά στο Λευκό Πύργο δεμένο χειροπόδαρα. Για τη δολοφονία κατηγορείται ο Γρηγόρης Στακτόπουλος, δημοσιογράφος και πρώην μέλος του ΚΚΕ και τα στελέχη του ΚΚΕ Αδάμ Μουζενίδης, Ευάγγελος Βασβανάς και η μητέρα του Στακτόπουλου Άννα. Οι ίδιοι αρνούνται την κατηγορία (ο Αδάμ Μουζενίδης δεν βρισκόταν εν ζωή ήδη, προ διμήνου), αλλά καταδικάζονται από το δικαστήριο. Η ιστορία απασχολεί μέχρι και σήμερα αφού δεν έχει εξιχνιαστεί πλήρως.
Στην ταινία “Άνεμοι του Αυγούστου” του Gabriel Mascaro, μεταφερόμαστε στη βορειοανατολική ακτή της Βραζιλίας, σε ένα μικρό παραθαλάσσιο ειδυλλιακό αλλά φτωχικό χωριό. Ένα νεαρό ζευγάρι ζει τον έρωτά του, όπου η κοπέλα η Σίρλεϊ (Dandra De Morais) έχει αφήσει την πόλη της για να ζήσει μαζί με την υπερήλικη γιαγιά της προσέχοντάς την, ενώ ταυτόχρονα εργάζεται οδηγώντας ένα τρακτέρ σε μια φυτεία με καρύδες. Ο αγαπημένος της, Τζέϊσον (Geova Manoel Dos Santos) εργάζεται επίσης στην ίδια φυτεία και ταυτόχρονα ψαρεύει στον ελεύθερο χρόνο του βουτώντας για αστακούς και χταπόδια, την ώρα που η Σίρλεϊ κάνει ηλιοθεραπία πάνω στη βάρκα. Στο χωριό φθάνει ένας ερευνητής για να μελετήσει τον ήχο που κάνουν οι άνεμοι των τροπικών καταιγίδων. Οι κάτοικοι προσπαθούν να προστατεύσουν την περιουσία τους από τα φαινόμενα, ενώ συμβαίνει κάτι που θα επηρρεάσει τη ζωή όλων, στο μικρό χωριό.
Ένα χιουμοριστικό αλλά καυστικό φιλμ είναι “Ο χρυσός σκαραβαίος” των Alejo Moguillansky και Fia-Stina Sandlund όπου μια ομάδα ηθποιών και παραγωγών, διαπλέκονται σε μια ιστορία με φόντο την Αργεντινή και την αναζήτηση ενός χαμένου θησαυρού, που έκρυψαν οι Ιησουίτες καλόγεροι, αιώνες πριν. Αρχικός τους στόχος είναι το γύρισμα μιας ταινίας για την φεμινίστρια Victoria Benedictsson κατόπιν για τον Leandro N. Alem, αυτόχειρα πολιτικό του 19ου αιώνα και με σκοπό την αναζήτηση μέσω παλιών χαρτών και χειρογράφων, της τοποθεσίας που βρίσκεται ο θησαυρός.
Για περισσότερες ταινίες ραντεβού στις αίθουσες του φεστιβάλ!
Το παρόν άρθρο συντάχθηκε με την υποστήριξη των:
http://www.compubiz.gr : Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές: Πωλήσεις – Επισκευές, Φωτογραφία, Βίντεο
http://www.nassosphotography.wordpress.com : Φωτογραφικές Εφαρμογές
NGS 